Հայաստանը գտնվում է Հարավային Կովկասի հենց սրտում և ունի մեծ կրոնական ժառանգություն: Պատմությամբ հարուստ երկիրը հպարտ է, որ աշխարհում առաջինն է ընդունել քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն: Արդյունքում Հայաստանը կրոնական հուշարձանների և սրբավայրերի գանձարան է, որը գրավում է ուխտավորներին և պատմական էնտուզիաստներին ամբողջ աշխարհից: Այս հոդվածում մենք ձեզ կտանենք հոգևոր ճանապարհորդության Հայաստանի 10 լավագույն կրոնական տուրիստական ուղղություններով:
1. Էջմիածնի Մայր տաճար․
Հայաստանում ոչ մի կրոնական շրջագայություն չի կարող անել առանց Էջմիածնի Մայր տաճարի՝ Հայ Առաքելական եկեղեցու հոգևոր կենտրոնի: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության այս տաճարը համարվում է աշխարհի ամենահին քրիստոնեական տաճարը, որը կառուցվել է 4-րդ դարի սկզբին։ Այն ունի կրոնական արտեֆակտների զարմանալի հավաքածու և շարունակում է մնալ կրոնական գործունեության աշխույժ կենտրոն:
2. Խոր Վիրապի վանք.
Խոր Վիրապի վանքը տեղակայված է Արարատ լեռան դիմաց և հայ քրիստոնեության խորհրդանիշն է։ Վանքը հայտնի է դարձել իր ստորգետնյա խցով, որտեղ բանտարկված էր Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը՝ մինչև Տրդատ III թագավորի քրիստոնեություն ընդունելը։ Վանքից բացվող ձյունածածկ Արարատ լեռան հիասքանչ տեսարանները այցելուներին կպարգևեն անմոռանալի տպավորություններ:
3. Գեղարդի վանք.
Գեղարդի վանքը հիացնում է իր միջնադարյան հայկական ճարտարապետական ոճով։ Նրա անունը թարգմանվում է որպես «նիզակ» և խորհրդանշում է այն նիզակը, որը խոցել է Քրիստոսի մարմինը։ Համալիրն իր մեջ ներառում է մի քանի եկեղեցիներ և դամբարաններ, իսկ քարե եզակի քանդակները՝ ժայռափոր եկեղեցիների տեսքով, զարմացնում են իրենց շնորհքով և դիմանում ժամանակի փորձությանը։
4. Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի (Գյումրու Մայր տաճար).
Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին կամ Գյումրու Մայր տաճարը կարևոր կրոնական և մշակութային հուշարձան է Գյումրիում, Հայաստանում։ Վերապրելով մի քանի երկրաշարժերից և վերականգնողական աշխատանքներից՝ այս տաճարը համատեղում է տարբեր ճարտարապետական ոճեր։ Եկեղեցին, ի սկզբանե կառուցվել է 19-րդ դարում, լրջորեն տուժել է 1988 թվականի հյուսիսային Հայաստանում տեղի ունեցած ավերիչ երկրաշարժի ժամանակ: Ներսում այցելուներին դիմավորում են գեղեցիկ որմնանկարներ և արվեստի գործեր: Եկեղեցին իր կրոնական նշանակությունից զատ Գյումրու համայնքի համար ծառայում է որպես հույսի և տոկունության խորհրդանիշ։
5. Նորավանք
Կարմիր քարե սարերի սրտում տեղավորված Նորավանքը ճարտարապետական գլուխգործոց է և հոգևոր հանգրվան հայ վանականների համար։ Այն թվագրվում է 12-րդ դարով և ներառում է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որը զարդարված է բարդ փորագրություններով և տպավորիչ խորաքանդակներով։
6. Հաղարծնի վանք.
«Դիլիջան» ազգային պարկի խիտ անտառների մեջ ընկղմված Հաղարծին վանքը հանգիստ ապաստարան է, որը լռություն է հաղորդում: 10-րդ դարով թվագրվող վանքը ունի գեղեցիկ քարե եկեղեցիներ՝ շրջապատված գեղատեսիլ բնապատկերներով:
7. Տաթևի վանք.
Գտնվելով զառիթափ կիրճի եզրին, Տաթևի վանքը բացում է հիասքանչ տեսարան դեպի Որոտան գետի կիրճը: Այն կարելի է հասնել «ՏաԹևեր» ճոպանուղով, որն աշխարհի ամենաերկար հետադարձելի ճոպանուղին է: 9-րդ դարի այս կրոնական համալիրը ճարտարապետական հրաշք է և հայ ոգեղենության վկայությունը։
8. Զվարթնոց տաճար:
Ժամանակին վեհաշուք տաճար Զվարթնոցն այսօր ավերակ է, բայց նրա պատմական նշանակությունը մնում է անփոփոխ։ 7-րդ դարում կառուցված տաճարը վաղ միջնադարյան հայկական ճարտարապետության գլուխգործոց էր և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից ճանաչված է որպես համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ:
9. Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցի.
Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին նվիրված է կույս Հռիփսիմեին, այն քրիստոնեության առաջին կին նահատակներից մեկի հուշարձանն է։ Նրա դիզայնը հայկական եկեղեցական ճարտարապետության փայլուն օրինակ է և հարգված է իր կրոնական նշանակությամբ:
10. Սևանավանք.
Սևանավանքը գտնվում է գեղատեսիլ Սևանա լճի ափին: 9-րդ դարում հիմնադրված վանքը այցելուներին հիացնում է շրջակա լճի և լեռների հիասքանչ տեսարաններով:
Հայաստանի կրոնական տուրիստական վայրերը հաստատում են երկրի հարուստ հոգեւոր ժառանգությունը։ Անկախ նրանից՝ դուք մխիթարություն փնտրող հավատացյալ ուխտավոր եք, թե պատմական էնտուզիաստ, որը ցանկանում է ուսումնասիրել հնագույն կրոնական ճարտարապետությունը, Հայաստանի սուրբ վայրերը խորը և հարստացնող փորձառություն են առաջարկում: Որպես քրիստոնեությունը պետական կրոն ընդունած առաջին երկիր՝ Հայաստանի կրոնական ժառանգությունը համաշխարհային պատմության անբաժանելի մասն է: